Logo

Aantal fietsers met ernstig letsel op de Spoedeisende Hulp gestegen

Amsterdam, 10 oktober 2019 – Op de Spoedeisende Hulp (SEH) zijn in 2018 naar schatting 123.000 verkeersslachtoffers behandeld, ongeveer de helft (66.800) van deze slachtoffers had ernstig letsel. Dit aantal verkeersslachtoffers met ernstig letsel was niet eerder zo hoog, ten opzichte van 2009 is er sprake van een significante stijging van 18 procent. Deze stijging wordt vooral verklaard door een stijging (+31%) van het aantal fietsers met ernstig letsel dat op de SEH is behandeld. Dit blijkt uit analyse van het Letsel Informatie Systeem (LIS) van VeiligheidNL. Door de vergrijzing is de verwachting dat deze trend in de nabije toekomst verder stijgt. Preventie van fietsongevallen kan een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van het aantal SEH-behandelingen en de medische en maatschappelijke kosten.

Risicogroepen in het verkeer

Onder de 123.000 slachtoffers die op de SEH gezien zijn vormden de 12- tot en met 19-jarigen (17.400), 20- tot en met 29-jarigen (18.900) en 50- tot en met 59-jarigen (16.900) de grootste groepen. Kijkend naar verkeersdeelname blijkt dat fietsers veruit in de meerderheid zijn (63%), in 14 procent van de gevallen was er sprake van letsel bij een inzittende van een personenauto.

Medische en verzuimkosten

In totaal waren de kosten van verkeersslachtoffers die werden behandeld op de SEH-afdeling en/of werden opgenomen in het ziekenhuis naar schatting € 760 miljoen. Deze kosten bestonden uit directe medische kosten (€ 400 miljoen) en verzuimkosten (€ 360 miljoen). Fietsers vormen de grootste groep slachtoffers en veroorzaken daardoor ook de hoogste kosten (€ 440 miljoen) van alle verkeersdeelnemers.

Fietsers

Het aantal fietsers dat op de SEH is behandeld als gevolg van ernstig letsel door een verkeersongeval is in 2018 gestegen tot 46.800, ten opzichte van 2009 een significante stijging van 31 procent. Fietsslachtoffers zijn relatief vaak jongeren en ouderen. Van de SEH-slachtoffers was meer dan 40 procent 55 jaar of ouder. In twee derde van de gevallen (68%) ontstond het letsel door een enkelvoudig fietsongeval. Ouderen lopen bij fietsongevallen vaker ernstig letsel op dan jongeren. Ongevallen op elektrische fietsen leveren gemiddeld ernstiger letsel op dan een ongeval op een gewone fiets, maar gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht verdwijnt dit effect. Op elektrische fietsen rijden veelal oudere fietsers, een groep die al (op elk fietstype) relatief ernstige letsels oploopt. Daarmee is de elektrische fiets gemiddeld genomen niet gevaarlijker dan een gewone fiets, maar ouderen fietsen vaker en verder met een elektrische fiets.

Uit onderzoek naar fietsongevallen in 2016 blijkt dat bijna de helft van de fietsslachtoffers het ongeval wijt aan eigen gedrag (niet goed opgelet, stuurfout, etc.). 36% gaf aan dat het gedrag van een andere verkeersdeelnemer het ongeval heeft veroorzaakt. In 34% van de ongevallen was de toestand van de weg de oorzaak (glad wegdek, losliggend materiaal, etc.).

Preventieve maatregelen

Om effectief preventie in te zetten is het belangrijk dat meer onderzoek wordt gedaan naar de oorzaken van fietsongevallen. Om ernstige fietsongevallen in de toekomst te voorkomen, kan gedacht worden aan maatregelen die gericht zijn op het verbeteren van de infrastructuur voor fietsers of initiatieven gericht op jonge en oudere fietsers zoals Split the Risk! en Doortrappen


Bijlagen

Over het onderzoek

Deze gegevens zijn afkomstig uit het Letsel Informatie Systeem 2009-2018 van VeiligheidNL, het vervolgonderzoek Fietsongevallen in Nederland, SEH-behandelingen 2016, van VeiligheidNL en het Letsellastmodel 2018 van VeiligheidNL i.s.m. ErasmusMC.

Ernstig letsel wordt gedefinieerd volgens een internationaal codering systeem: de Maximum Abbreviated Injury Scale (MAIS), een maximum ernstscore op een schaal van 1 (licht letsel) tot 6 (fataal letsel). Ernstig letsel dat op de SEH behandeld is wordt in dit onderzoek gedefinieerd als letsel met een score van 2 of meer. Deze cijfers hebben betrekking op SEH-behandelingen en zijn daardoor anders dan cijfers over ernstig verkeersgewonden (verkeersslachtoffers die met MAIS2+ letsel zijn opgenomen in het ziekenhuis en niet binnen 30 dagen zijn overleden) zoals jaarlijks gepubliceerd door de SWOV. Omdat slechts een deel van de SEH-slachtoffers wordt opgenomen in het ziekenhuis zal het aantal ernstig verkeersgewonden in 2018 aanzienlijk lager liggen dan de aantallen die hier gepresenteerd worden. Het aantal ernstig verkeersgewonden van 2018 zal in december 2019 bekend gemaakt worden door het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat.

Over VeiligheidNL

VeiligheidNL is een onafhankelijk expertisecentrum met de missie om ongevallen te voorkomen door veilig gedrag te stimuleren. We helpen mensen hun veiligheid te vergroten in en om het huis, maar ook op straat, op school en op het werk. We monitoren en signaleren ongevallen en letsel en onderzoeken welke vorm van preventie effectief is. Voor de monitoring is het Letsel Informatie Systeem (LIS) de basis, een registratiesysteem bij een representatieve steekproef van Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH's) in Nederland, maar we rapporteren ook dodelijke ongevallen en ziekenhuisopnamen door letsels.

We ontwikkelen effectieve gedragsinterventies die praktisch, oplossingsgericht en op maat zijn en voeren deze ook deels uit. Ten slotte delen wij onze kennis en kunde direct met onze doelgroepen of via professionals, samenwerkingspartners en ambassadeurs. We werken voor en met overheden, bedrijven, zorgverleners en particulieren.


 
Share on Facebook   Tweet   Share on LinkedIn